Piotruś Pan (ang. Peter Pan, Peter Pan and Wendy) – powieść autorstwa szkockiego powieściopisarza i dramaturga Jamesa Matthew Barriego, w Polsce znana także pod tytułami Przygody Piotrusia Pana oraz Piotruś Pan i Wendy.

Pierwotnie Barrie napisał sztukę teatralną pod tytułem Peter Pan, pierwszy raz wystawioną w 1904. W 1911 Barrie zaadaptował ją na powieść, której nadał tytuł Peter Pan and Wendy.

Barrie stworzył Piotrusia Pana na potrzeby historii, które opowiadał synom Sylvii Llewelyn Davies, należącej do grona jego najbliższych przyjaciół, a imię postaci jest połączeniem imienia najmłodszego z chłopców, Petera oraz greckiego boga lasów i pasterzy Pana. Kiedy Sylvia zmarła na raka parę lat po śmierci swego męża, Barrie został jednym z oficjalnych opiekunów ich synów.

Sugeruje się również, że inspiracją postaci Piotrusia był starszy brat Barriego David, którego śmierć w wypadku podczas jazdy na łyżwach w wieku trzynastu lat mocno wstrząsnęła matką przyszłego pisarza. Według Andrew Birkina, autora J.M. Barrie and the Lost Boys, śmierć ta była "niewyobrażalną katastrofą, z której nigdy w pełni się nie wydźwignęła... Jeśli Margaret Ogilvy [matka Barrie'ego] znalazła pociechę w idei, że David, umierając jako chłopiec, pozostał chłopcem na zawsze, to Barrie znalazł inspirację".

Postać Piotrusia Pana pierwszy raz pojawiła się w druku w 1902 roku, w książce zatytułowanej The Little White Bird, fabularyzowanej historii przyjaźni Barrie’ego i dzieci Llewelyn Daviesów, której wątki wykorzystano potem w popularnej sztuce teatralnej zatytułowanej Peter Pan, or The Boy Who Wouldn't Grow Up (Piotruś Pan, czyli o chłopcu, który nie chciał dorosnąć), która miała swą premierę sceniczną w Duke of York’s Theatre w Londynie 27 grudnia 1904.

W 1906 roku fragment The Little White Bird z Piotrusiem jako głównym bohaterem opublikowano pod tytułem Peter Pan in Kensington Gardens (Piotruś Pan w Ogrodach Kensingtońskich) z ilustracjami Artura Rackhama. Później Barrie zaadaptował sztukę na powieść wydaną w 1911 roku pt. Peter Pan and Wendy.

Na język polski powieść po raz pierwszy przełożyła już w roku 1913 Zofia Rogoszówna (pod tytułem Przygody Piotrusia Pana), tłumaczyli ją również Maciej Słomczyński (również Przygody Piotrusia Pana, 1974) oraz Michał Rusinek (Piotruś Pan i Wendy, 2007).