<<< Powrót
Opis

Jan Brzechwa, właśc. Jan Wiktor Lesman (ur. 15 sierpnia 1898[1] w Żmerynce na Podolu, zm. 2 lipca 1966 w Warszawie) – polski poeta pochodzenia żydowskiego, autor wielu znanych bajek i wierszy dla dzieci, satyrycznych tekstów dla dorosłych, a także tłumacz literatury rosyjskiej.

Był wnukiem warszawskiego księgarza i wydawcy Bernarda Lesmana, a przy tym stryjecznym bratem poety Bolesława Leśmiana, który wymyślił literacki pseudonim "Brzechwa"

Twórczość

Brzechwa jeszcze jako nastolatek zadebiutował w 1915, kiedy to opublikował swoje pierwsze wiersze w piotrogrodzkim "Sztandarze" oraz w kijowskich "Kłosach Ukraińskich". Nie wiązał jednak wówczas swej przyszłości z karierą pisarską – postanowił, że zostanie prawnikiem.Po demobilizacji w 1920 i rozpoczęciu studiów prawniczych zaczął dorabiać jako autor tekstów satyrycznych oraz piosenek i skeczy. Współpracował wówczas z takimi znanymi kabaretami, jak m.in.: Qui Pro Quo, Czarny Kot czy Morskie Oko. Posługiwał się najczęściej pseudonimami Szer-Szeń oraz Inspicjent Brzeszczot.

W 1926 ogłosił tom poezji Oblicza zmyślone.

Pierwszy tomik wierszy dla dzieci – Tańcowała igła z nitką wydano w 1938 (w tym tomiku znalazły się takie popularne do dziś wiersze, jak: Pomidor, Żuraw i czapla czy też Na straganie).

Rok po wydaniu pierwszego tomu z wierszami dla dzieci, w 1939 wydano tom Kaczka Dziwaczka (m.in. wiersze: Znaki przestankowe i Sójka).

Na lata II wojny światowej przypada jeden z najważniejszych okresów twórczości bajkopisarza – napisał on w tym czasie takie utwory, jak m.in.

Akademia Pana Kleksa

Pan Drops i jego trupa.

Dwie książki kontynuujące Akademię... (Podróże Pana Kleksa i Tryumf Pana Kleksa) napisał kolejno w 1961 i w 1965.

Brzechwa był zaprzyjaźniony z grafikiem Janem Marcinem Szancerem, autorem licznych ilustracji do jego tekstów.

W latach 50. XX w. pisał socrealistyczne wiersze propagandowe, gloryfikujące partię (do której sam nie należał) i ustrój socjalistyczny (np. "Marsz", "Głos Ameryki"). W latach późniejszych nie angażował się w twórczość polityczną, uchodził za biernego kontestatora ustroju.

Tłumaczył z języka rosyjskiego, m.in. utwory A. Puszkina, Siergieja Jesienina i W. Majakowskiego.

Autor komentarza do ustawy o prawie autorskim z 1926 (książka przygotowywana do druku w 1939 ocalała w formie egzemplarzy korekty drukarskiej).

Został pochowany na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach.

Wybrane utwory

1926 – Oblicza zmyślone

1938 – Tańcowała igła z nitką

1939 – Kaczka Dziwaczka

1946 – Akademia Pana Kleksa

1946 – Ptasie plotki

1946 – Pan Drops i jego trupa

1947 – Baśń o stalowym jeżu (wyd. Łódź 1947, ilustracje Anna Chamiec)

1948 – Na wyspach Bergamutach

1948 – Opowiedział dzięcioł sowie

1948 – Przygody rycerza Szaławiły

1951 – Uczymy się chodzić

1953 – Teatr Pietruszki1953 – Wagaryprzed

1954 – Szelmostwa lisa Witalisa

1957 – Magik

1958 – Wyssane z nogi

1958 – Sto bajek

1958 – Gdy owoc dojrzewa - powieść na motywach autobiograficznych

1961 – Podróże Pana Kleksa

1964 – Śmiechu warte

1965 – Od baśni do baśni

1965 – Tryumf Pana Kleksa

 

źródło: http://pl.wikipedia.org/wiki/Jan_Brzechwa

A B C Ć D E F G H I J K L Ł M N O P R S Ś T U W Y Z Ź Ż