Historia żółtej ciżemki - (1913; lektura do klasy 5 szkoły podstawowej; na jej podstawie w 1961 roku Sylwester Chęciński nakręcił film fabularny dla dzieci).
Akcja filmu toczy się w drugiej połowie XV wieku w Krakowie. Początek jest jednak w czasach współczesnych. W czasie odnowy Kościoła Mariackiego zostaje znaleziona ciżemka (bucik). Wtedy akcja cofa się o około 500 lat w czasy Kazimierza Jagiellończyka. Bohaterem filmu jest młody chłopiec, Wawrzek. Jego ulubionym zajęciem jest struganie w drewnie. Wawrzek postanawia uciec z Poręby (rodzinnej wioski) do Krakowa. Po drodze musi stawić czoło bandycie „Czarnemu Rafałowi”, a potem uprosić strażnika Bramy Krakowskiej o wpuszczenie do miasta. Wreszcie Wawrzek dociera do stolicy. Tam udaje mu się dostać do pracowni Wita Stwosza i jego ekipy rzeźbiarzy. Wawrzek może teraz rozwijać swój talent pod okiem mistrzów sztuki rzeźbiarskiej. Bierze udział przy pracy nad Ołtarzem Mariackim. Gdy arcydzieło zostaje ukończone do siedziby Wita Stwosza przyjeżdża król Kazimierz, by je zobaczyć. Jest nim zachwycony. Postanawia wynagrodzić Wawrzka za jego duży wkład mimo tak młodego wieku. Chłopiec prosi króla o parę pięknych, żółtych ciżemek. Król spełnia życzenie oddając Wawrzkowi parę należącą do jego córki. Tym samym spełnia się największe marzenie chłopca. Jednak podczas ceremonii odsłonięcia ołtarza okazuje się, że jeden z duchownych nie ma pastorału. Wawrzek w ostatniej chwili ratuje sytuację, ale przy wspinaczce na ołtarz gubi jedną ciżemkę. Chłopiec jest zrozpaczony. Wie, że nie będzie mógł odzyskać swojego skarbu, ale może być dumny, że uratował godność uroczystości.